ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΙΛΗ
Η παγκόσμια αγορά yachting αναπτύσσεται ραγδαία, με την Ελλάδα να πατά φρένο λόγω περιορισμένων υποδομών
Η παγκόσμια αγορά σκαφών αναψυχής βρίσκεται σε φάση σταθερής ανόδου, καθώς η ζήτηση για πολυτελή τουρισμό, θαλάσσια σπορ και εξατομικευμένες εμπειρίες ενισχύεται διαρκώς. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα “Yacht Market Research Report 2025-2030” της Research and Markets, ο κλάδος αποτιμήθηκε στα 11,6 δισ. δολάρια το 2024 και αναμένεται να φτάσει τα 17,06 δισ. έως το 2030. Η αύξηση αυτή, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6,65%, συνοδεύεται από σημαντικές επενδύσεις στην τεχνολογία, στα υβριδικά συστήματα πρόωσης και στην εξατομίκευση των σκαφών, καθώς οι κατασκευαστές ανταγωνίζονται σε ένα εξαιρετικά κατακερματισμένο τοπίο 45 προμηθευτών παγκοσμίως. Η τάση “Made-to-Measure” κερδίζει έδαφος, καθώς οι σύγχρονοι ιδιοκτήτες δίνουν έμφαση σε σκάφη που αντανακλούν το προσωπικό τους στυλ, διαθέτουν προηγμένα συστήματα, χώρους ευεξίας και λύσεις βιωσιμότητας. Παράλληλα, η ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης, αυτοματισμών και συστημάτων ψηφιακού ελέγχου επαναπροσδιορίζει τη λειτουργία και τη συντήρηση των σκαφών, καθιστώντας την πλοήγηση ασφαλέστερη και πιο αποδοτική.
Η Ασία-Ειρηνικός αποτελεί ανερχόμενη δύναμη
Η Ευρώπη διατηρεί την κυριαρχία της με 44% του παγκόσμιου μεριδίου, έχοντας πίσω της μια ισχυρή παράδοση ιστιοπλοΐας και έναν τουριστικό όγκο που δημιουργεί σταθερή ζήτηση για όλα τα μεγέθη σκαφών. Η Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένουν κέντρα υψηλής δραστηριότητας, καθώς η ανάπτυξη έξυπνων τεχνολογιών και η αύξηση εισοδημάτων ωθούν σε επενδύσεις πιο κοντά στο premium lifestyle. Παράλληλα, η Ασία-Ειρηνικός εξελίσσεται στη δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη περιοχή, με ραγδαία αύξηση στην ιδιοκτησία σκαφών και ισχυρή ανάπτυξη σε Ιαπωνία, Αυστραλία, Σιγκαπούρη και Κίνα. Τα υβριδικά-ηλεκτρικά καταμαράν γίνονται ιδιαίτερα δημοφιλή, ενώ η ζήτηση για μικρότερα σκάφη αναψυχής αυξάνεται, καθώς συνδέεται με νέες μορφές θαλάσσιου τουρισμού, σύντομες αποδράσεις και εξερεύνηση εσωτερικών υδάτινων οδών. Παράλληλα, η δημοτικότητα θαλάσσιων σπορ όπως wake surfing, wakeboarding και καταδύσεις ενισχύουν τον κλάδο, μετατρέποντας τα σκάφη σε «πλωτές βάσεις» αναψυχής.
Η Ελλάδα πρωτοπορεί στις ναυλώσεις παρά τις περιορισμένες υποδομές
Σε αυτό το διεθνές περιβάλλον, η ελληνική αγορά παρουσιάζει μια ξεχωριστή δυναμική. Η Ελλάδα το 2024 είχε καταφέρει να κατακτήσει την πρώτη θέση παγκοσμίως στις ναυλώσεις πολυτελών σκαφών, με περίπου 26% του διεθνούς μεριδίου, σύμφωνα με δεδομένα της RIGINOS Yachts. Το Αιγαίο και το Ιόνιο λειτουργούν ως κορυφαίοι προορισμοί yachting, εξυπηρετώντας χιλιάδες ναυλώσεις ετησίως και προσελκύοντας υψηλού εισοδήματος ταξιδιώτες που προτιμούν εξατομικευμένες θαλάσσιες εμπειρίες. Η χώρα αξιοποιεί στο έπακρο την τάση της διεθνούς αγοράς που στρέφεται προς τη ναύλωση αντί της ιδιοκτησίας, καθώς και την αυξανόμενη προτίμηση για εμπειρίες που συνδυάζουν ιδιωτικότητα, αποκλειστικότητα και πρόσβαση σε απομονωμένους προορισμούς.
Αυτή η υπεροχή της Ελλάδας στο charter δεν μεταφράζεται όμως αντίστοιχα σε ανάπτυξη υποδομών. Οι ελληνικές μαρίνες, ιδιαίτερα στην Αττική, αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη διαθέσιμων θέσεων, με εκτιμήσεις να μιλούν για πάνω από 2.500 σκάφη που δεν βρίσκουν μόνιμο ελλιμενισμό. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα δομικό εμπόδιο, διότι ενώ η ζήτηση αυξάνεται, οι υποδομές δεν επαρκούν για να τη στηρίξει, περιορίζοντας παράλληλα και τη δυνατότητα ανάπτυξης του κλάδου των υπηρεσιών συντήρησης, επισκευής και τεχνολογικών αναβαθμίσεων.
Ανάγκη εθνικής στρατηγικής για να συμβαδίσει η χώρα με τις διεθνείς εξελίξεις
Το χάσμα μεταξύ της διεθνούς αγοράς, που επενδύει σε καινοτομία, πράσινες τεχνολογίες και εξατομικευμένο σχεδιασμό, και της ελληνικής πραγματικότητας, που στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό και στο charter, γίνεται ολοένα και πιο εμφανές. Η Ελλάδα έχει ένα από τα ισχυρότερα φυσικά πλεονεκτήματα παγκοσμίως λόγω της γεωγραφίας της, όμως υστερεί στις υποδομές που απαιτούνται για να εκμεταλλευτεί πλήρως τις διεθνείς εξελίξεις. Με δεδομένη την άνοδο της παγκόσμιας αγοράς έως το 2030, η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή. Μπορεί να ακολουθήσει μια στοχευμένη εθνική στρατηγική με έργα αναβάθμισης που θα δώσουν νέα δυναμική στον θαλάσσιο τουρισμό, ή να συνεχίσει να βασίζεται αποκλειστικά στη μοναδική εμπειρία φιλοξενίας που ήδη προσφέρει, με τον κίνδυνο όμως, να υποσκελιστεί από άλλες χώρες λόγω του ολοένα και πιο έντονου ανταγωνισμού.
