Γράφει η Τερέζα Μορφινού, Δικηγόρος/Διαμεσολαβήτρια, MORFINOU Legal Consulting.
Ένας σαφής οδηγός για την αγορά και ιδιοκτησία σκαφών αναψυχής υπό το νομικό πρίσμα των ισχυόντων και μελλοντικών κανονισμών στη Μεσόγειο.
Τα επικίνδυνα σημεία στην αγορά σκάφους αναψυχής
Η απόκτηση ενός σκάφους αναψυχής δημιουργεί δίχως αμφιβολία αξέχαστες εμπειρίες στη θάλασσα, ιδιαιτέρως στην Ελλάδα, μια χώρα με ισχυρή ναυτική κληρονομιά λόγω της εκτεταμένης ακτογραμμής και των αμέτρητων νησιών της. Μπορεί, ωστόσο, να επιφυλάσσει και δυσάρεστες εκπλήξεις από νομικής άποψης.
Όπως κάθε άλλο περιουσιακό στοιχείο, ένα σκάφος αναψυχής μπορεί να φέρει υποθήκες, βάρη ή άλλες υποχρεώσεις, επομένως είναι κρίσιμο να ελεγχθεί διεξοδικά το νομικό και φορολογικό καθεστώς αυτού. Επιπλέον, η μεταβίβαση ενός σκάφους αναψυχής είναι μια σύνθετη συναλλαγή που αναπόφευκτα εμπλέκει τρίτους αλλά και δημόσιες αρχές, οι οποίες λόγω υπερβολικού φόρτου εργασίας μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστες καθυστερήσεις στη διαδικασία και να επηρεάσουν την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας.
Κατά συνέπεια, είναι ζωτικής σημασίας να συμβουλευτεί κανείς έμπειρους και καλά καταρτισμένους νομικούς συμβούλους εξ αρχής, για να τεθεί ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα και να αξιολογηθεί εάν αξίζει να προχωρήσει κανείς με τη συγκεκριμένη αγοραπωλησία. Με αυτόν τον τρόπο, ο αγοραστής είναι σε θέση να αξιολογήσει τους πιθανούς κινδύνους εκ των προτέρων, έτσι ώστε να μην βρεθεί στην πραγματικότητα «προ εκπλήξεων».
Σημεία-κλειδιά στα οποία πρέπει να εστιάσει ο αγοραστής
Από νομικής άποψης, ο αγοραστής φέρει το «βάρος» στο πλαίσιο μιας συμφωνίας αγοραπωλησίας, αφού είναι αυτός που καλείται να καταβάλει το τίμημα, γι’ αυτό είναι, άλλωστε, κομβικό από πλευράς μας να τον καθοδηγήσουμε σε αυτό το νέο εγχείρημα.
Η νομική διαδικασία που οδηγεί στην ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας μπορεί να είναι απαιτητική, γι’ αυτό ο αγοραστής πρέπει να ενημερωθεί διεξοδικά και να κατανοήσει πλήρως την πορεία των ενεργειών που θα λάβουν χώρα. Ακόμη, είναι κρίσιμο για τον αγοραστή να έχει καταλήξει ως προς τη μελλοντική χρήση του σκάφους που σχεδιάζει να αγοράσει, η οποία και καθορίζει τον κατάλληλο νομικό σχεδιασμό και τις φέρουσες υποχρεώσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Η πλοιοκτησία ενός σκάφους αναψυχής μπορεί να αποτελέσει πράγματι μια επικερδή επένδυση, συνεπώς ο χρόνος είναι σημαντικός, ειδικά όταν πλησιάζει η έναρξη της τουριστικής περιόδου. Στο δικηγορικό μας γραφείο, ενθαρρύνουμε ρεαλιστικά χρονοδιαγράμματα και ενημερώνουμε τους πελάτες μας για όλες τις πιθανές εναλλακτικές, ώστε να αποφεύγονται τυχόν περιττές καθυστερήσεις, διατηρώντας παράλληλα άμεση, ανοιχτή και ειλικρινή επικοινωνία.
Οι “γκρίζες ζώνες” στη βιομηχανία σκαφών αναψυχής
Στην Ελλάδα, δεν υπάρχει σαφές πλαίσιο σχετικά με τον εφαρμοστέο ΦΠΑ στους ναύλους και στην ιδιωτική χρήση ενός επαγγελματικού σκάφους αναψυχής. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται η μείωση του ΦΠΑ ανάλογα με την κατηγορία του σκάφους και τα ταξίδια που αυτό πραγματοποιεί. Παρά τις προσπάθειες αποσαφήνισης του θέματος, εξακολουθεί να είναι δύσκολο να αποδειχθεί η έκταση του κάθε πραγματοποιηθέντος ταξιδιού, επομένως, τυχόν μείωση του ΦΠΑ μπορεί να τεθεί υπό αμφισβήτηση.
Όπως προαναφέρθηκε, η απόδειξη του καθεστώτος ΦΠΑ ενός σκάφους αναψυχής είναι επίσης ένα φλέγον ζήτημα, δεδομένου ότι η εξέτασή του δεν είναι εξίσου διεξοδική σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Η εκ των προτέρων αξιολόγηση του καθεστώτος ΦΠΑ από την πλευρά του αγοραστή είναι επιτακτική, καθώς επηρεάζει αναπόφευκτα τις διαπραγματεύσεις ως προς το ύψος του τιμήματος αγοράς ενός σκάφους αναψυχής.
Εξέλιξη του νομικού πεδίου στον τομέα των σκαφών αναψυχής
Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η τεχνολογία και η ψηφιοποίηση αποτελούν σημαντικά εργαλεία που μπορούν να εξαλείψουν χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Η δημιουργία της ελληνικής βάσης δεδομένων του e-Μητρώου Πλοίων (e-Ship Registry) καθώς και η ηλεκτρονική άδεια εκναύλωσης (e-Charter Permission), που καθιστά τα ελληνικά ύδατα ακόμη πιο ελκυστικά για τη ναύλωση σκαφών αναψυχής άνω των 35μ. που φέρουν σημαία εκτός ΕΕ, αποτέλεσαν μια σπουδαία αρχή.
Το e-ναυλοσύμφωνο (e-Charter Party), το οποίο θα επιτρέπει την ηλεκτρονική υποβολή ενός ναυλοσυμφώνου στις αρμόδιες αρχές, θα αποτελέσει ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα. Επιπλέον, παρατηρείται ότι λαμβάνονται όλο και περισσότερες πρωτοποριακές δράσεις που προάγουν τη βιωσιμότητα. Χρησιμοποιούνται υλικά και συστήματα φιλικά προς το περιβάλλον και ενσωματώνονται εναλλακτικές πηγές ενέργειας για την περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των σκαφών αναψυχής.
Ανυπομονούμε, επίσης, να δούμε το leasing σκαφών αναψυχής να εφαρμόζεται πρακτικά. Συμπερασματικά, το yachting είναι αδιαμφισβήτητα μια πολύπλευρη, δυναμική και συναρπαστική βιομηχανία. Η ομάδα μας είναι αισιόδοξη για τις μελλοντικές νομικές εξελίξεις στον τομέα των σκαφών αναψυχής και πιστεύει ακράδαντα ότι οι όποιες προκλήσεις προκύψουν δεν αποτελούν εμπόδια αλλά μεγάλες ευκαιρίες για εξέλιξη και νέες πρωτοβουλίες.
Who is who
Η Τερέζα Μορφινού εξειδικεύεται στα σκάφη αναψυχής και τα ακίνητα και συνεργάζεται με πελάτες με έδρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει αποκτήσει πλούσια εμπειρία στη συμβουλευτική επί της αγοροπωλησίας σκαφών ελληνικής και ξένης σημαίας και της εμπορικής εκμετάλλευσης σκαφών, την ίδρυση ελληνικών και αλλοδαπών εταιρειών, τη νηολόγηση σκαφών σε παγκόσμιο επίπεδο και τον φορολογικό σχεδιασμό. Έχει επίσης αναλάβει πολυάριθμες υποθέσεις – δικαστικά και εξωδικαστικά – όπως υποθέσεις ασφάλισης, μεσιτείας, ελλιμενισμού, ναυλώσεων και πληρώματος. Έχει φέρει εις πέρας με επιτυχία αγοροπωλησίες ακινήτων και συμμετάσχει ως νομική σύμβουλος σε μεγάλα projects ακινήτων (ξενοδοχειακών συγκροτημάτων, κα).
