O Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, Γ.Γ. Ναυτιλίας και Λιμενικών Υποδομών του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής συνομιλεί με τον Εκδότη του Skipper ONDECK με θέα τη μαρίνα Ζέας και θέμα τον θαλάσσιο τουρισμό και το σκάφος αναψυχής.
Με τον πρόσφατο νόμο έχετε ψηφίσει την εισαγωγή στη διαδικασία ψηφιακής έκδοσης ναυλοσυμφώνων, το e-ναυλοσύμφωνο. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Το πρόθεμα “e” είναι πλέον βασικό στοιχείο της καθημερινότητάς μας τον τελευταίο χρόνο, στο δημόσιο λόγο και στην πραγματική οικονομία. Σε αυτό το πλαίσιο και το Υπουργείο Ναυτιλίας ακολουθεί ταχύτατα τον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας, αλλάζοντας ριζικά το επίπεδο παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες αλλά και προς τους τουρίστες. Πράγματι, με τον τελευταίο μας νόμο θεσμοθετήσαμε το e-ναυλοσύμφωνο, που μας επιτρέπει να θέσουμε σε λειτουργία τη σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή που έχουμε ήδη κατασκευάσει in-house, χωρίς εξωτερική ανάθεση. Ήταν μια πολύ δύσκολη άσκηση, όχι τόσο σε επίπεδο τεχνικό όσο σε επίπεδο διαλειτουργικότητας και συνεργασίας δεκάδων Υπηρεσιών των Υπουργείων Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Ναυτιλίας. Είναι μια φιλική ηλεκτρονική εφαρμογή, ακόμα και από ένα smart phone, που θα διευκολύνει πρωτίστως τους τουρίστες, εξαλείφοντας τη γραφειοκρατία και τις ουρές στα Λιμεναρχεία.
Πλέον δεν θα απαιτείται ούτε η θεώρηση του ναυλοσυμφώνου από τις Λιμενικές Αρχές πριν την έναρξη του ναύλου, ούτε η συμπλήρωση του Ειδικού Εντύπου Πληροφοριακών Στοιχείων Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α.), ενώ για πρώτη φορά καταγράφονται στοιχεία πλου και για ιδιοχρηση. Από την άλλη μεριά παρέχονται εργαλεία στις Λιμενικές Αρχές για στοχευμένη διενέργεια ελέγχων, ενώ η ανανέωση επαγγελματικών αδειών θα γίνεται αυτόματα, καθώς οι ημέρες ναύλωσης υπολογίζονται real-time από την εφαρμογή. Επίσης, η ηλεκτρονική καταγραφή επιβαινόντων, είναι στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό για την ασφάλεια της ζωής στη θάλασσα, την πάταξη των παράνομων ναυλώσεων και για τη συλλογή στατιστικών στοιχείων χρήσιμων για την ανάπτυξη του κλάδου του yachting στο μέλλον. Η εφαρμογή αυτή θα φέρει επανάσταση στον επαγγελματικό κλάδο των σκαφών αναψυχής, βελτιώνοντας σημαντικά και άμεσα την ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών προς τους τουρίστες, ενώ ταυτόχρονα οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους θα έχουν ένα πολύ χρήσιμο και εύχρηστο εργαλείο, με το οποίο θα εξασφαλίζεται ο υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των επαγγελματιών (και μη) του κλάδου.
Πότε θα λειτουργήσει αυτή η εφαρμογή;
Πρόθεσή μας είναι να λειτουργήσει από τη φετινή τουριστική σεζόν. Τεχνικά είμαστε έτοιμοι. Υπολείπονται κάποιες λεπτομέρειες και η πλήρης ψηφιακή ενσωμάτωση στο e-Μητρώο και των 5.285 ενεργών επαγγελματικών πλοίων αναψυχής. Σήμερα βρισκόμαστε στο 60% περίπου της ενσωμάτωσης. Άμεσα θα παρουσιάσουμε την εφαρμογή και θα εκπαιδεύσουμε σχετικά τους χρήστες της, με σκοπό το φετινό καλοκαίρι να μας βρει ένα βήμα μπροστά. Θα ακολουθήσουν και άλλα βήματα. Η επόμενη version της εφαρμογής θα περιλαμβάνει στοιχεία απόπλων – κατάπλων, γεωχωρικά δεδομένα, ηλεκτρονικές κρατήσεις θέσεων ελλιμενισμού, ηλεκτρονική έκδοση λιμενικών τελών κ.ά. Δε μένουμε όμως εδώ. Το θεσμικό πλαίσιο του yachting διατηρεί κάποιες αγκυλώσεις που κάνουν «κράτει» τη μηχανή ανάπτυξης του κλάδου. Ενός «μοναδικού» κλάδου για τη νησιωτική και παράκτια Ελλάδα, με τεράστιες θετικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία και την περιφερειακή ανάπτυξη και πάντοτε με σεβασμό προς το περιβάλλον. Για αυτόν το λόγο, το Υπουργείο μας, το Υπουργείο Ναυτιλίας, έχει επεξεργαστεί ένα σχετικό νομοσχέδιο, το οποίο θα αναπτύξει, έτη περαιτέρω, το συγκριτικό πλεονέκτημά μας του θαλάσσιου τουρισμού.
Ποια είναι τα σχέδια σας για τις μαρίνες;
Θαλάσσιος τουρισμός χωρίς λιμένες δεν υφίσταται. Το θέμα του ελλιμενισμού των σκαφών αναψυχής είναι ένα θέμα σημαντικό με σοβαρά προβλήματα, που χρονίζουν δυστυχώς. Τον τελευταίο χρόνο βέβαια, παρά τα προβλήματα της πανδημίας, έχουν ανακοινωθεί και ήδη γίνονται σχετικές επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ για πολυτελείς υποδομές ελλιμενισμού είτε σε μαρίνες, είτε σε σύνθετες τουριστικές αναπτύξεις, είτε σε μικρούς τοπικούς λιμένες. Όμως, όσοι ασχολούμαστε με τον κλάδο ξέρουμε, ότι σημειακές ποιοτικές παρεμβάσεις βοηθούν, αλλά δεν αρκούν. Ο θαλάσσιος τουρισμός του yachting
λειτουργεί σε δίκτυο, σε θαλάσσιες ζώνες, όπου απαιτούνται ικανοποιητικές υποδομές, τόσο σε αριθμό όσο και σε ποιότητα. Τα δύο συναρμόδια υπουργεία, το Υπουργείο Τουρισμού και το Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, συνεργάζονται στενά με σκοπό να δημιουργηθούν αυτές οι υποδομές, ενεργοποιώντας ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς και πόρους, προς το σκοπό αυτό. Έχει γίνει αντιληπτό πλέον, ακόμη και στο πιο μικρό νησί, πως μια θέση ελλιμενισμού δεν είναι απλά 10 – 15 μέτρα τσιμέντου στη θάλασσα, αλλά ένας χώρος ποιοτικής φιλοξενίας, που μπορεί να δημιουργήσει τεράστια υπεραξία σε όλη την περιοχή.
Ο θαλάσσιος τουρισμός έχει πληγεί σημαντικά. Υπάρχουν σχέδια για την τόνωσή του;
Δυστυχώς όλοι οι κλάδοι της οικονομίας, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο έχουν πληγεί. Κολοσσοί έχουν καταστραφεί, επιχειρήσεις έχουν κλείσει. Ελάχιστοι τομείς, έχουν κρατηθεί. Και αυτό είναι το βασικότερο πρόβλημα. Αν οι αλλοδαποί πελάτες – τουρίστες μας δεν έχουν τα ικανά χρήματα, πώς αυτοί θα ναυλώσουν αύριο ένα σκάφος; Αν αύριο τελειώσει η πανδημία, αν αρθούν τα υγειονομικά εμπόδια, θα γεμίσουν την επόμενη μέρα τα σκάφη μας; Η Ελληνική Κυβέρνηση, έχει αναγνωριστεί διεθνώς, ότι έχει ανταποκριθεί άμεσα στην επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης σε υγειονομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο πραγματικής οικονομίας.
Η Ελλάδα πλέον είναι πρώτη στην απορρόφηση κοινοτικών πόρων, σε επενδυτικές χρηματοδοτήσεις, σε αποδοτικές ενέσεις ρευστότητας. Δεν το λέμε εμείς, το γράφουν όλα τα αξιόπιστα διεθνή μέσα ενημέρωσης και οι οίκοι αξιολόγησης. Η Ελλάδα πρωταγωνιστεί διεθνώς και δείχνει πλέον ένα σοβαρό πρόσωπο αξιοπιστίας και αυτό είναι καλό και για τον εισερχόμενο τουρισμό μας. Όλοι οι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας στηρίζονται από την Κυβέρνηση και θα στηριχθούν. Ωστόσο, ο κλάδος του θαλάσσιου τουρισμού οφείλει και εσωτερικά να προσαρμοστεί στα νέα πρωτοφανή δεδομένα. Αλλάζει ο τουρισμός και οφείλουμε να αλλάξουμε και εμείς πρώτοι από όλους. Υπάρχουν νέες αγορές και πελάτες αλλά και νέα είδη ταξιδιωτικών εμπειριών. Για αυτόν το λόγο χρειάζεται εκπαίδευση, συνεχής κατάρτιση, επένδυση στον άνθρωπο, στον επαγγελματία του θαλάσσιου τουρισμού. Ο χρόνος της καραντίνας, είναι ευκαιρία για επένδυση στον εαυτό μας, για να γίνουμε καλύτεροι. Τέλος, θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι το Υπουργείο Ναυτιλίας έχει υποβάλει προτάσεις για χρηματοδότηση αναπτυξιακών δράσεων και έργων για τον κλάδο του yachting, μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ και Next Generation EU. Οι προτάσεις αυτές αφορούν τέσσερεις τομείς:
α) πρόγραμμα ανακαίνισης επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και επαγγελματικών τουριστικών ημερόπλοιων,
β) πρόγραμμα «yachting terminal», για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό των λιμένων που ελλιμενίζονται σκάφη αναψυχής,
γ) επιμορφωτικό πρόγραμμα προσωπικού στην εξυπηρέτηση πελατών/επιβατών του yachting και των ημερόπλοιων και
δ) ψηφιακά app για την αναβάθμιση των υπηρεσιών του θαλάσσιου τουρισμού.
Έχετε προχωρήσει σε κάποιες συνέργειες με ευρωπαϊκούς φορείς για την ανάπτυξη του κλάδου;
Η συνεργασία είναι διαρκής με όλους τους φορείς που εμπλέκονται σε αυτό που ονομάζεται «γαλάζια οικονομία». Κάθε δραστηριότητα μέσα στη θάλασσα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μεμονωμένα, αλλά ολιστικά. Μέσα στο πλαίσιο ενός θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, που θα λαμβάνει υπόψη του όλους τους κλάδους της γαλάζιας οικονομίας και τις μεταξύ τους συγκρούσεις. Πάντοτε όμως με γνώμονα τις «αντοχές» του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Για αυτόν το λόγο, το Υπουργείο Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, μέσω του Υπουργού του, του κ. Πλακιωτάκη, συνυπέγραψε με τους ομολόγους Υπουργούς Κρατών Μελών της Μεσογείου, στις 2/2/21, τη 2η Υπουργική Διακήρυξη για τη Γαλάζια Οικονομία. Αντικείμενο της Διακήρυξης, υπό την Προεδρία της Μάλτας, είναι η βελτίωση της θαλάσσιας διακυβέρνησης στη Μεσόγειο και η εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων και έργων σε επιμέρους τομείς της γαλάζιας οικονομίας, όπως της πράσινης ναυτιλίας, των θαλάσσιων ΑΠΕ, της απασχόλησης σε γαλάζια επαγγέλματα, της θαλάσσιας ρύπανσης, της αλιείας, της γαλάζιας βιο-οικονομίας, του βιώσιμου θαλάσσιου τουρισμού, των «πράσινων» λιμένων κ.ά.
Ένα απτό παράδειγμα αυτών των διεθνών συμπράξεων είναι η πρότασή μας στο EUSAIR (EU Strategy for the Adriatic and Ionian Region) για τη χρηματοδότηση του έργου GR-PORTNER, στο οποίο θα συμμετέχουν λιμένες και φορείς 5 κρατών της Αδριατικής – Ιονίου με στόχο την αναβάθμιση και περαιτέρω ανάπτυξη των λιμενικών εγκαταστάσεων ώστε να προσφέρεται ενέργεια στα σκάφη αναψυχής, η οποία θα έχει παραχθεί αποκλειστικά όμως από ΑΠΕ.
Ένα διαχρονικό πρόβλημα είναι η παραδοσιακή μας ναυπηγική. Τι γίνεται με τη ναυπήγηση και την επισκευή των παραδοσιακών ξύλινων σκαφών π.χ. των τρεχαντηριών, των περαμάτων, των βαρκαλάδων κλπ.;
Με αμείωτη προσπάθεια και συντονισμένες ενέργειες επιχειρούμε να διατηρηθούν τα καρνάγια, οι παραδοσιακοί χώροι, όπου οι καραβομαραγκοί, γενιές και γενιές, έχουν δημιουργήσει τις ναυπηγικές τους μονάδες. Στόχος μας είναι η διάσωση και διατήρηση των χώρων αυτών, μέσω των οποίων διαιωνίζεται η ναυτική μας παράδοση και η σπουδαία τέχνη της ξυλοναυπηγικής. Είναι μια ζωντανή παραδοσιακή τέχνη, η οποία έχει προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς αποτελεί κομμάτι της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας, που ασκείται για αιώνες σε όλες τις ελληνικές θάλασσες και σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Προκειμένου, λοιπόν, να μην χαθεί η παραδοσιακή τέχνη του καραβομαραγκού και να μεταλαμπαδευτεί στις επόμενες γενιές, το Υπουργείο Ναυτιλίας έχει υλοποιήσει ένα πλέγμα δράσεων και συνεργασιών με συναρμόδια Υπουργεία και με τους ίδιους τους καραβομαραγκούς. Στον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο του Υπουργείου Ναυτιλίας (βλ. 4770/2021) αντιμετωπίστηκε το βασικότερο και χρονίζον πρόβλημα της παραχώρησης της χρήσης γης των καρνάγιων – ταρσανάδων που ευρίσκονταν στον αιγιαλό και την παραλία, καθώς και του τρόπου υπολογισμού του ανταλλάγματος χρήσης. Ήταν το ουσιαστικότερο και το διαχρονικότερο «πρόβλημα ύπαρξης» των καρνάγιων, αλλά ευτυχώς επιλύθηκε.
Επίσης, κατατάξαμε τα μικρά παραδοσιακά ναυπηγεία στην κατηγορία, όπου δεν απαιτείται Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) αλλά μόνο η υποχρέωση τήρησης Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ), για να διευκολυνθούν σε διοικητικό επίπεδο. Τέλος, στο πλαίσιο της αδήριτης ανάγκης διάσωσης της ξυλοναυπηγικής τέχνης, έχουμε συνεργαστεί με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, ώστε να δημιουργηθεί το περίγραμμα σπουδών για τη δημιουργία σχολής ή προγραμμάτων κατάρτισης καραβομαραγκών ενώ στοχεύουμε να αναμορφώσουμε το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και το νομοθετικό πλαίσιο χαρακτηρισμού των ξύλινων σκαφών ως «παραδοσιακών».
Θαλάσσιος τουρισμός και Σκάφος Αναψυχής. Περιγράψτε μας τα μελλοντικά σχέδια.
Για να υπάρχουν προστιθέμενα οφέλη στην ελληνική οικονομία το σκάφος του θαλάσσιου τουρισμού πρέπει να λάβει ώθηση από μια, άλλου τύπου, «τετραπλή προπέλα». Τέσσερις είναι οι παρεμβάσεις μας στο θέμα, προκειμένου η χώρα να αναδειχθεί ως παγκόσμια περιοχή ποιοτικού θαλάσσιου τουρισμού. Η πρώτη λεπίδα της προπέλας έχει να κάνει με το θεσμικό καθεστώς. Το Υπουργείο Ναυτιλίας, σε συνέχεια των πρωτοβουλιών του σε σχέση με το e- Μητρώο και το e-Ναυλοσύμφωνο, θα φέρει, όπως σας ανέφερα προηγουμένως, άμεσα σε διαβούλευση ένα νέο νομοσχέδιο που θα οργανώσει τον κλάδο με ευέλικτο και ανταγωνιστικό τρόπο.
Η δεύτερη λεπίδα της προπέλας έχει να κάνει με τις λιμενικές υποδομές φιλοξενίας των σκαφών. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Ναυτιλίας, έχουμε δρομολογήσει την αναθεώρηση του συστήματος της λιμενικής διακυβέρνησης, με την έγκριση του Πρωθυπουργού, με σκοπό να εξαλειφθούν όλες εκείνες οι παθογένειες που εμποδίζουν την ορθή λειτουργία και την ανεπάρκεια των υποδομών στους εκατοντάδες λιμένες της χώρας μας. Η τρίτη λεπίδα έχει να κάνει με την εκπαίδευση και τη συνεχή κατάρτιση των ναυτικών πληρωμάτων στα υψηλά standards φιλοξενίας που απαιτεί ο κλάδος. Για την ικανοποίηση της αναγκαιότητας αυτής προβλέπεται η επένδυση στη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση, για τη δημιουργία πολλών, υψηλά αμειβόμενων, νέων επαγγελματιών του κλάδου.
Τέλος, η τέταρτη λεπίδα αφορά τη ναυπηγική βιομηχανία, η οποία μετά από δεκαετίες αρνητικών δεικτών, εμφανίζει το τελευταίο διάστημα έντονη ανάκαμψη. Στο σημείο αυτό, εκτός από τη δημόσια ενίσχυση, ο ιδιωτικός τομέας πρέπει να επενδύσει και να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω, όχι μόνο στις ναυπηγοεπισκευές αλλά και στις ναυπηγήσεις νέων σκαφών αναψυχής.
Η ONDECK Events διοργανώνει το Olympic Yacht Show και το Λιμενικό Σώμα θα είναι μαζί μας. Θέλουμε μια φράση από εσάς και μια πρόβλεψη.
Είναι δείγμα υγείας και ορθής επιχειρηματικής πορείας της ONDECK αλλά και γενικότερα της θετικής προοπτικής του κλάδου, να διοργανώνονται τέτοια events όπως το Olympic Yacht Show. Εύχομαι να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον προγραμματισμό και είμαι σίγουρος ότι θα αποτελέσει θεσμό, από εδώ και στο εξής, στις αγοροπωλησίες της μεσαίας και μεγάλης κατηγορίας των σκαφών αναψυχής, για όλη τη Μεσόγειο. Σημειώνω, ότι οι κατηγορίες αυτές είναι οι ιδανικότερες για την ανάπτυξη του ποιοτικού θαλάσσιου τουρισμού στα νερά μας. Είναι επίσης τιμή για το Λιμενικό Σώμα να φιλοξενηθεί στο Olympic Yacht Show και να παρουσιάσει σε αυτό το κοινωνικό πρόσωπό του. Ξέρετε, το Λιμενικό Σώμα δεν αστυνομεύει απλώς στη θάλασσα και στους λιμένες. Τα στελέχη του, άνδρες και γυναίκες, βρίσκονται 365 μέρες το χρόνο σε κάθε ακριτικό νησί της χώρας, δίπλα στις ανάγκες των νησιωτών, πάντα πρώτοι στις διακομιδές, στα ναυτικά ατυχήματα, στη διάσωση της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Δίπλα σε όλους μας, φυλάσσοντας τα σύνορά μας.
Φωτογραφίες: Μόνικα Κρητικού
Ευχαριστούμε την ISTION LUXURY YACHTS για την ευγενική φιλοξενία στο M/Y PAREAKI και την JLR SPANOS για την παραχώρηση LAND ROVER DEFENDER 110
