Ολοκληρώνοντας για άλλη μια χρονιά τον ετήσιο Διάπλου με τη Σύμπλευση, η Νάνσυ Μαστροκώστα-Ποντίφηξ μας μεταφέρει μέσα από τη δική της ματιά το πραγματικό νόημα της συλλογικότητας, της προσφοράς και της αλληλεγγύης.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ © GIAGKOS_P / THANOS_SPA / MARISTELLAPHOT
Τι ήταν αυτό που σε παρακίνησε να συμμετάσχεις στη Σύμπλευση; Τι αναμνήσεις έχεις από την πρώτη σου αποστολή;
Αυτό που με παρακίνησε να συμμετάσχω στη Σύμπλευση ήταν η ανάγκη μου να προσφέρω σε ανθρώπους που το έχουν πραγματικά ανάγκη, ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές που συχνά μένουν στο περιθώριο. Ήθελα να νιώσω πως είμαι μέρος μιας ομάδας με κοινό σκοπό: την ανιδιοτελή προσφορά και την ενίσχυση της συνοχής μεταξύ ανθρώπων από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας. Από την πρώτη μου Αποστολή θυμάμαι έντονα τη συγκίνηση όταν φτάσαμε στο πρώτο νησί και είδαμε τους κατοίκους να μας υποδέχονται με χαμόγελα και ανοιχτές αγκαλιές. Ήταν μια εμπειρία γεμάτη συναισθήματα, συνεργασία και αληθινές ανθρώπινες στιγμές. Εκεί κατάλαβα ότι, πέρα από την προσφορά, η Σύμπλευση είναι και μια υπενθύμιση της δύναμης που έχει η συλλογική δράση και η αγάπη προς τον συνάνθρωπο.
Υπήρξε κάτι που διαφοροποίησε τη φετινή αποστολή από τις προηγούμενες;
Κάθε Αποστολή της Σύμπλευσης είναι πραγματικά μοναδική, γιατί κάθε νησί, κάθε άνθρωπος που συναντάμε, κάθε συνθήκη και εμπειρία είναι διαφορετική. Αυτό που διαφοροποιεί τη φετινή Αποστολή για μένα είναι το δέσιμο της ομάδας και η ακόμα πιο έντονη σύνδεση με τις τοπικές κοινωνίες. Υπήρξαν στιγμές που ένιωσα ότι δεν πηγαίναμε απλώς για να προσφέρουμε, αλλά ότι γινόμασταν ένα με τους ανθρώπους εκεί —ότι υπήρχε αληθινός διάλογος, αλληλεπίδραση και κοινό βίωμα. Επιπλέον, φέτος ένιωσα πιο έντονα την επίδραση της παρουσίας μας, τόσο μέσα από τις δράσεις όσο και μέσα από τις εκφράσεις ευγνωμοσύνης των κατοίκων. Κάθε χαμόγελο, κάθε αγκαλιά, κάθε ευχαριστώ ήταν μια επιβεβαίωση ότι το έργο της Σύμπλευσης συνεχίζει να έχει ουσία και βαθιά σημασία.
Πόσο σημαντικό ήταν για την εξέλιξη και την ασφάλεια της αποστολής το ταξίδι με σκάφος της Technohull;
Η ασφάλεια είναι πάντα απόλυτη προτεραιότητα σε κάθε Αποστολή της Σύμπλευσης, και όλα τα σκάφη που χρησιμοποιούμε ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτό. Το ταξίδι όμως με το νέο σκάφος της Technohull ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία. Η σταθερότητα, ο εξοπλισμός και ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου σκάφους μάς επέτρεψαν να ταξιδεύουμε πιο ξεκούραστα. Ήταν ένα εργαλείο που ανέβασε το επίπεδο της αποστολής, χωρίς να αλλάξει τον χαρακτήρα της. Μια εμπειρία που ελπίζουμε να έχουμε ξανά στο μέλλον.
Ποια νησιά επισκεφθήκατε φέτος; Υπήρξε κάποιος τόπος ή κάποιος άνθρωπος που σε άγγιξε ιδιαίτερα;
Φέτος, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων, δεν κατάφερα να συμμετάσχω σε ολόκληρη την Αποστολή, αλλά είχα τη χαρά να ταξιδέψω στην Ψέριμο, το Αγαθονήσι, τους Λειψούς και τη Δονούσα. Παρόλο που η παρουσία μου ήταν περιορισμένη χρονικά, οι εμπειρίες που έζησα ήταν εξίσου δυνατές και ουσιαστικές. Αυτό που με άγγιξε ιδιαίτερα ήταν η Δονούσα και οι κάτοικοί της. Η ευγένειά τους, η θερμή υποδοχή και ο βαθύς συναισθηματισμός τους απέναντί μας με συγκίνησαν πραγματικά. Υπήρχε μια αίσθηση αληθινής ευγνωμοσύνης που έκανε την εμπειρία ξεχωριστή. Ήταν μια από εκείνες τις στιγμές που σου υπενθυμίζουν γιατί αυτή η δράση έχει τόσο νόημα και γιατί, ακόμα και μια μικρή συμμετοχή, μπορεί να έχει μεγάλο αντίκτυπο.
Σε μία ανάρτησή σου στα SOME κάνεις λόγο για «βαθιά ευγνωμοσύνη και συγκίνηση». Μπορείς να μας περιγράψεις τις στιγμές που σε γέμισαν με αυτά τα συναισθήματα;
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές και συγκινητικές στιγμές που έζησα στη φετινή Αποστολή ήταν η κουβέντα με έναν ηλικιωμένο κάτοικο, σε ένα από τα νησιά που επισκεφθήκαμε. Καθίσαμε να μιλήσουμε λίγο μαζί του, και μέσα από τη συζήτηση, μας εκμυστηρεύτηκε μια ιστορία που με άγγιξε βαθιά. Μας είπε ότι η σύνταξή του είναι πολύ χαμηλή —σχεδόν δεν φτάνει για τα απαραίτητα. Κάποιοι, λοιπόν, του είχαν προτείνει να «χωρίσει» τυπικά τη γυναίκα του, ώστε να μπορέσει να πάρει και εκείνη σύνταξη και να έχουν λίγη παραπάνω οικονομική ανάσα. Και τότε, με απόλυτη φυσικότητα, μας είπε: «Άσε, παιδί μου, θα την τρέφω εγώ τη γριά…» Ήταν μια φράση που ειπώθηκε απλά, χωρίς ίχνος ηρωισμού, αλλά με τόση αγάπη, αξιοπρέπεια και τρυφερότητα, που με συγκίνησε περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Μέσα σε αυτή τη μία πρόταση, φάνηκε όλη η δύναμη των δεσμών, της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης —ειδικά εκεί που οι άνθρωποι δεν έχουν πολλά, αλλά έχουν ο ένας τον άλλον. Αυτή η στιγμή ήταν για μένα υπενθύμιση του τι σημαίνει πραγματικά ανθρωπιά. Κι αυτές οι φωνές, αυτές οι μικρές αλλά σπουδαίες ιστορίες, είναι ο λόγος που η Σύμπλευση έχει τόση αξία.
Τι σημαίνει για σένα να είσαι μέρος μιας ομάδας εθελοντών; Πώς βίωσες τη συνεργασία κατά τη διάρκεια της αποστολής;
Το να είμαι μέρος μιας ομάδας εθελοντών όπως η Σύμπλευση σημαίνει πάρα πολλά για μένα. Είναι μια υπενθύμιση ότι, όταν οι άνθρωποι ενώνονται με κοινό σκοπό και καθαρή πρόθεση, μπορούν να κάνουν πραγματικά θαύματα. Δεν πρόκειται απλώς για συνεργασία —πρόκειται για σύνδεση, για μοίρασμα, για βαθιά εμπιστοσύνη και αλληλοστήριξη. Κατά τη διάρκεια της Αποστολής, η συνεργασία μέσα στην ομάδα ήταν εκπληκτική. Ο καθένας πρόσφερε το καλύτερο που μπορούσε, με χαμόγελο, θετική διάθεση και απόλυτο σεβασμό στον ρόλο του άλλου. Υπήρχε μια αίσθηση ενότητας και κοινού παλμού που δύσκολα βρίσκει κανείς αλλού. Ένιωθα ότι ανήκω κάπου, ότι όλοι μας κινούμασταν σαν ένας ζωντανός οργανισμός με κοινή καρδιά. Αυτή η εμπειρία δεν ήταν απλώς συνεργασία· ήταν συλλογική ψυχή.
Πώς επηρεάζει αυτή η εμπειρία την επιστροφή σου στην καθημερινή ζωή; Αλλάζει τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα;
Η επιστροφή στην καθημερινή ζωή μετά από μια τέτοια εμπειρία είναι πάντα δύσκολη και κουραστική —σωματικά αλλά κυρίως ψυχικά. Από τη μία στιγμή βρίσκεσαι σε έναν κόσμο γεμάτο ανθρώπινη επαφή, αλληλεγγύη και ουσία, και ξαφνικά καλείσαι να προσαρμοστείς ξανά σε έναν ρυθμό πιο ατομικό, πιο βιαστικό και συχνά αποστασιοποιημένο. Η εμπειρία της Αποστολής με επηρεάζει βαθιά. Αλλάζει τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα. Εκτιμώ περισσότερο τα απλά, ουσιώδη πράγματα της ζωής. Συνειδητοποιώ πόσα θεωρούμε δεδομένα και πόση σημασία έχουν μικρές πράξεις προσφοράς και καλοσύνης. Με κάνει πιο υπομονετική, πιο συνειδητοποιημένη, και με κρατάει προσγειωμένη σε όσα έχουν πραγματική αξία. Κάθε φορά που επιστρέφω, κουβαλάω μαζί μου πρόσωπα, λέξεις, χαμόγελα και ιστορίες. Και όσο δύσκολη κι αν είναι η μετάβαση πίσω στην «κανονικότητα», αυτές οι εμπειρίες γίνονται η πυξίδα μου για να συνεχίζω με ουσία, ακόμα και μέσα στο χάος της καθημερινότητας.
Τι θα έλεγες σε κάποιον που σκέφτεται να προσφέρει, αλλά διστάζει;
Θα του έλεγα από καρδιάς να τολμήσει το βήμα. Η προσφορά δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο ή εντυπωσιακό. Αρκεί να είναι αληθινή, να βγαίνει από μέσα μας. Κανείς δεν γεννιέται «έτοιμος» για τον εθελοντισμό —απλά χρειάζεται η θέληση να δώσεις λίγη αγάπη και χρόνο στους άλλους. Και η ανταμοιβή; Είναι κάτι που δεν περιγράφεται με λόγια. Είναι ένα βλέμμα γεμάτο ευγνωμοσύνη, μια ζεστή αγκαλιά, ένα απλό «ευχαριστώ» που σου γεμίζει την καρδιά. Είναι η αίσθηση ότι, έστω και για λίγο, έκανες τη διαφορά στη ζωή κάποιου. Αυτό ακριβώς μου είπε και η κόρη μου, που φέτος συμμετείχε για πρώτη φορά στην Αποστολή. Μου εξομολογήθηκε πως πριν ξεκινήσει ένιωθε δισταγμό και αμφιβολία, αλλά πολύ γρήγορα η καρδιά της γέμισε χαρά και συγκίνηση. Η εμπειρία αυτή την έκανε να καταλάβει τι σημαίνει πραγματικά προσφορά —κάτι που δεν ξεχνιέται ποτέ. Ο δισταγμός είναι απόλυτα φυσιολογικός. Μα η στιγμή που ξεπερνάς το «αν» και δίνεις το πρώτο σου βήμα, είναι η στιγμή που αλλάζει η ζωή σου.
