Η πανδημία COVID-19 έθεσε τον παγκόσμιο τουριστικό κλάδο σε παύση, το 2020.
Με τα εμβόλια που ξεκινούν να κυκλοφορούν, υπάρχει ελπίδα ότι τα διεθνή ταξίδια μπορούν να ξαναρχίσουν σύντομα, αλλά ακριβώς πότε – και πώς – είναι το ερώτημα.
Πριν από το COVID-19, υπήρχε μεγάλη ανησυχία για το εάν ο τουρισμός είχε μεγαλώσει πολύ για τον πλανήτη μας. Υπήρξαν σκέψεις για μείωση του τουρισμού, να τον καταστήσει πιο περιβαλλοντικά βιώσιμο και να βοηθήσουν τις υπερ-τουριστικές τοποθεσίες να γίνουν πιο ανθεκτικές στις κρίσεις.
Ωστόσο, με σχεδόν καθόλου διεθνή ταξίδια το 2020, έχουμε τώρα το αντίθετο πρόβλημα. Η πανδημία προκάλεσε πτώση κατά 70% στις διεθνείς τουριστικές αφίξεις παγκοσμίως από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.
Οι προορισμοί που βασίζονται σε διεθνείς τουρίστες έχουν πληγεί περισσότερο. Πολλές βρίσκονται σε αναπτυσσόμενες χώρες, όπου ο τουρισμός είναι μεγάλος παραγωγός. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, ο τουρισμός αντιπροσωπεύει σχεδόν το 15% του ΑΕΠ της Ταϊλάνδης, και γι’ αυτό άρχισε πρόσφατα να επιτρέπει σε επιλεγμένους ξένους τουρίστες να επιστρέφουν για παρατεταμένες διαμονές.
Χρειάζονται λοιπόν, σαφείς εξηγήσεις για την πανδημία και τρόποι επαναλειτουργίας από ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων!
Ωστόσο, οι προσπάθειες επανεκκίνησης των διεθνών ταξιδιών σε ευρύτερη κλίμακα έχουν μέχρι στιγμής αποτύχει λόγω διαδοχικών κυμάτων COVID-19.
Ως μια πιο μεταδοτική και πιο δύσκολο να ελεγχθεί παραλλαγή Κορωναίου έχει εμφανιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νότια Αφρική τις τελευταίες ημέρες, δεκάδες χώρες έχουν ανακοινώσει ότι θα κλείσουν τις πόρτες τους σε ταξιδιώτες και από τα δύο έθνη. Ορισμένες χώρες, όπως η Ιαπωνία και το Ισραήλ, έχουν προχωρήσει ένα βήμα πιο μακριά, απαγορεύοντας την είσοδο σε όλους τους ξένους υπηκόους.
Ακόμη και πριν, έχουν προταθεί ταξιδιωτικές συνδέσεις και διάδρομοι μεταξύ χωρών, αλλά λίγες κατάφεραν να ριζώσουν
Με τα σύνορα κλειστά, πολλές χώρες έχουν επικεντρωθεί στην προσέλκυση εγχώριων τουριστών. Αυτό συνέβαλε στη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας σε χώρες όπως η Κίνα και η Ιαπωνία.
Οι ελπίδες για ταχεία ανάκαμψη των διεθνών ταξιδιών είναι πλέον βασισμένες στην προσδοκία για την ταχεία και διαδεδομένη διανομή ενός εμβολίου.
Πέρα από αυτό, πιστεύω ότι η επαναφορά των ανθρώπων σε ταξιδιωτική διάθεση, θα διαμορφωθεί από τρία βασικά ζητήματα.
1) Ποιοι ταξιδιωτικοί κανονισμοί θα αποδειχθούν αποτελεσματικοί;
Ταξιδιωτικές απαιτήσεις υγείας μπορεί να αρχίσουν σύντομα να μοιάζουν με το παρελθόν. Τη δεκαετία του 1970, ο κατάλληλος εμβολιασμός και τα υγειονομικά πρωτόκολλα ήταν απαραίτητα για τα ταξίδια προς και από πολλές χώρες. Οι εμβολιασμοί για τον COVID-19 πιθανότατα θα γίνουν εξίσου απαραίτητοι για διεθνείς πτήσεις.
Αυτό πρέπει να υιοθετηθεί γρήγορα από όλες τις χώρες και θα μπορούσε ακόμη και να εφαρμοστεί ευρύτερα – σε ξενοδοχεία, για παράδειγμα.
Ωστόσο, οποιοδήποτε καθεστώς εμβολιασμού θα απαιτήσει από τις κυβερνήσεις να εγκρίνουν ισχυρούς νόμους και κανονισμούς. Τα ψηφιακά ταξιδιωτικά περάσματα και τα διαβατήρια εμβολιασμού μπορεί να είναι μια λύση, αλλά για να λειτουργήσουν, αυτά θα απαιτούν διασυνοριακή τυποποίηση.
Μία λύση μπορεί να είναι το Common Pass, ένα νέο ψηφιακό διαβατήριο υγείας που φαίνεται να είναι ένα αξιόπιστο μοντέλο για την επικύρωση της κατάστασης των ατόμων χωρίς COVID με αποδοχή σε όλο τον κόσμο.
Άλλα μέτρα υγείας θα παραμείνουν επίσης ζωτικής σημασίας, όπως υποχρεωτικές μάσκες κατά την πτήση, test COVID-19 πριν από την αναχώρηση και άφιξη, υποχρεωτική απομόνωση και κοινωνική απόσταση. Εάν ο εμβολιασμός σε διάφορους προορισμούς είναι χαμηλός, αυτά τα μέτρα θα γίνουν σημαντικά και απαραίτητα.
Τα ταξίδια χωρίς επαφή θα πρέπει επίσης να γίνουν στάνταρ στα περισσότερα αεροδρόμια μέσω της χρήσης βιομετρικής τεχνολογίας. Και οι επιβάτες θα πρέπει να αναμένουν ότι ο έλεγχος θερμοκρασίας και οι μειωμένες υπηρεσίες πτήσης θα είναι ο νέος κανόνας.
Οι μακρές περίοδοι καραντίνας είναι ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια για την επανεκκίνηση του διεθνούς τουρισμού – λίγοι άνθρωποι μπορούν να αντέξουν 14 ημέρες σε ένα ξενοδοχείο καραντίνας πάνω από τις προγραμματισμένες διακοπές τους.
Υπάρχουν πιθανές εναλλακτικές λύσεις που δοκιμάζονται. Πριν εμφανιστεί η νέα παραλλαγή COVID, η British Airways και η American Airlines είχαν δοκιμάσει ένα πρόγραμμα εθελοντικών δοκιμών για ορισμένους επιβάτες ως τρόπο αποφυγής της υποχρεωτικής περιόδου καραντίνας 14 ημερών στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η βρετανική κυβέρνηση εφάρμοσε επίσης τη νέα πολιτική «δοκιμής και απελευθέρωσης» στα μέσα Δεκεμβρίου, η οποία θα μπορούσε να μειώσει την περίοδο καραντίνας σε πέντε ημέρες για διεθνείς αφίξεις.
2) Πώς θα επανεκκινήσουν τη λειτουργίας τους, οι αεροπορικές εταιρείες;
Ο Διεθνής Σύνδεσμος Αεροπορικών Μεταφορών αναμένει ότι η αεροπορική βιομηχανία δεν θα φτάσει ξανά στα επίπεδα πριν από την πανδημία μέχρι το 2024 τουλάχιστον.
Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε επανεκκίνηση του τουρισμού θα απαιτήσει την αποκατάσταση της υποδομής και των δικτύων μεταφοράς, ειδικά για αεροπορικές και κρουαζιέρες.
Πολλά αεροπλάνα είναι πλέον σταθμευμένα σε έρημους στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Θα πρέπει να ανακτηθούν και να επισκευαστούν διεξοδικά πριν ξεκινήσουν ξανά οι πτήσεις. Τα πληρώματα πρέπει να επανασυνδέονται ή να επανεκπαιδεύονται.
Αλλά δεν είναι τόσο απλό όσο το να επαναφέρετε αεροπλάνα στον αέρα. Μια πιο τρομερή πρόκληση για τις αεροπορικές εταιρείες θα είναι η αποκατάσταση αεροπορικών δρομολογίων διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη συνεχή βιωσιμότητά τους.
Καθώς οι αεροπορικές εταιρείες αναπτύσσουν αργά αυτά τα δίκτυα, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν λιγότερο συχνές συνδέσεις, μεγαλύτερα ταξίδια και να κάνουν στάσεις.
Υπάρχουν όμως ενθαρρυντικά νέα. Στις ΗΠΑ, τα εγχώρια αεροπορικά εισιτήρια έχουν μειωθεί και παρόλο που τα διεθνή δρομολόγια πτήσεων έχουν μειωθεί δραστικά, η χαμηλή ζήτηση μείωσε μερικές τιμές.
Οι μικρότερες και πιο ευκίνητες αεροπορικές εταιρείες θα πρέπει να έχουν καλύτερη απόδοση. Και περιμένετε μικρότερα και πιο αποτελεσματικά αεροσκάφη να γίνουν επίσης πιο κοινά. Η ζήτηση για πτήσεις μεγάλων αποστάσεων ενδέχεται να παραμείνει χαμηλή για κάποιο χρονικό διάστημα.
Τα αεροδρόμια, εν τω μεταξύ, θα απαιτούν προσωρινές ή μόνιμες αναδιαμορφώσεις για να χειριστούν νέες ρυθμίσεις δημόσιας εξέτασης και δοκιμών – παρέχοντας ακόμη μια άλλη πιθανή απογοήτευση για τους ταξιδιώτες.
Τα κρουαζιερόπλοια και οι τερματικοί σταθμοί λιμένων θα αντιμετωπίσουν παρόμοιες απαιτήσεις, όπως και τα ξενοδοχεία και άλλοι πάροχοι καταλύματος.
3) Θα επιστρέψει η εμπιστοσύνη των ταξιδιωτών;
Για τους ταξιδιώτες αναψυχής, ο παρατεταμένος φόβος για μολύνσεις από Κορωναίους θα είναι το πιο τρομερό εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί.
Οι διακοπές των Ευχαριστιών στις ΗΠΑ και η Χρυσή Εβδομάδα στην Κίνα υποδηλώνουν ότι η όρεξη για ταξίδια παραμένει ισχυρή. Ορισμένοι αναλυτές προβλέπουν επίσης ότι τα ταξίδια αναψυχής πιθανόν να ανακάμψουν γρηγορότερα από τα επαγγελματικά ταξίδια.
Ωστόσο, απομένει να δούμε αν οι ταξιδιώτες θα έχουν μεγάλη όρεξη για κίνδυνο ή πόσο γρήγορα θα προσαρμοστούν σε νέα πρωτόκολλα ασφάλειας.
Το κλειδί για την επαναφορά της εμπιστοσύνης των ταξιδιωτών θα είναι η τυποποίηση των μέτρων ασφάλειας και υγιεινής σε ολόκληρη την παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού ταξιδιών. Μία ιδέα είναι η σφραγίδα «Safe Travels» όταν οι εταιρείες συμμορφωθούν με τα πρωτόκολλα υγείας και υγιεινής.
Μπορούμε να οικοδομήσουμε καλύτερα το μέλλον; (αντί επιλόγου)
Το COVID-19 προκάλεσε πολύ προβληματισμό στη σχέση μας με τον πλανήτη.
Οι υποστηρικτές για πιο βιώσιμο τουρισμό ελπίζουν ότι τα επόμενα χρόνια θα οδηγήσουν σε επανεξέταση των διεθνών ταξιδιών, με περισσότερη καινοτομία και μια ανανεωμένη δέσμευση για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και της διαχείρισης κρίσεων.
Ωστόσο, η πιθανή πραγματικότητα είναι ότι οι προορισμοί θα είναι απελπισμένοι για οικονομική ανάκαμψη και θα ανταγωνίζονται έντονα για τουριστικό συνάλλαγμα, όταν ανοίξουν τα σύνορα.
Έτσι, εάν οι τάσεις συμπεριφοράς των καταναλωτών είναι κάτι που πρέπει να περάσει, το νέο φυσιολογικό μπορεί να μην είναι πολύ διαφορετικό από το παλιό. Είναι αμφίβολο, για παράδειγμα, ότι θα ανεχόμαστε λιγότερες πτήσεις όταν το ταξίδι αποδειχθεί ξανά ασφαλές. Αυτό δεν συνηγορεί προς όφελος του πλανήτη.
Εάν τα διεθνή ταξίδια πρόκειται να «ανοικοδομήσουν καλύτερα το μέλλον», οι κοινότητες, οι κυβερνήσεις και η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία πρέπει να καταλήξουν σε ένα μετασχηματιστικό σχέδιο που να είναι εφαρμόσιμο και να συμβάλει στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ταξιδιωτών και στην ουδέτερη αποτύπωση εκπομπών άνθρακα.
Η πανδημία μας έδωσε την ευκαιρία για επαναφορά – πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρο την ευκαιρία!
[Γράφει ο Νικόλαος Κελαϊδίτης, Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας FedHATTA, Πρόεδρος ΗΑΤΤΑ και VICE-CHAIRMAN στην επιτροπή Incoming – Destination & Sustainability της ECTAA]
