"Μαμά, θέλω και εγώ να γίνω καπετάνιος σε βαρκάκι". Κάπως έτσι ξεκινούν οι μικροί μας φίλοι την επαφή τους με την θάλασσα και την ναυτική τέχνη. Από τον Άκη Τσαρούχη
Ως γνωστόν, σε μικρή ηλικία –πρέπει να – μπαίνουν οι σωστές βάσεις για πολλά πράγματα. Ας δούμε λοιπόν, με σειρά προτεραιότητας, τί βάσεις θέλουμε να μπουν σε ένα παιδί που ξεκινάει τώρα ιστιοπλοΐα:
1. Να αγαπήσει την θάλασσα, τον όμιλο και φυσικά την ιστιοπλοΐα.
2. Να μην φοβάται.
3. Να μάθει σωστή ιστιοπλοΐα.
Η συμμετοχή ή όχι σε αγώνες, είναι αδιάφορη. Τον καημό του γονιού, του προπονητή ή του εφόρου του ομίλου ας τον κρατήσουμε επιτέλους μακριά από τα παιδιά. Αν ο όμιλος με το πρόγραμμα εκμάθησης ιστιοπλοΐας που έχει, καταφέρει τα τρία παραπάνω, για τους μαθητές του έχει κερδίσει το παιχνίδι της ευρείας ενασχόλησης με το άθλημα. Η ευρεία ενασχόληση, αφενός «πληρώνει τους λογαριασμούς» για τον όμιλο και αφετέρου αφήνει τα πραγματικά ταλέντα να ξεχωρίσουν και να προχωρήσουν σε ένα αγωνιστικό, επόμενο επίπεδο, αν φυσικά το θέλουν.
Βασικό στοιχείο του αθλήματος της ιστιοπλοΐας είναι ο εξοπλισμός που χρησιμοποιείται. Όσον αφορά την εκπαίδευση, η επιλογή του εξοπλισμού που θα χρησιμοποιηθεί, είναι ακόμα πιο σημαντική. Το σκάφος που θα συντροφεύει το παιδί στα πρώτα του βήματα είναι βασικός παράγοντας για να βγάλει το παιδί τα σωστά συμπεράσματα για τον χώρο. Ταυτόχρονα πρέπει να βοηθά να μπουν οι παραπάνω βάσεις στο παιδί ενώ βασικό είναι οικονομοτεχνικά να «συμφέρει» τον όμιλο να εκπαιδεύει με αυτό ώστε να υπάρχει συνέχεια. H ISAF έχει κάνει πολύ δουλειά και έχει «προκρίνει» συγκεκριμένα σκάφη τα οποία και αναφέρει στο website της σαν «προτεινόμενα» για το Learn to Sail πρόγραμμα. Όπως η ίδια αναφέρει, τα έχει προκρίνει γιατί ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που υπάρχουν για «σχολικά» σκάφη, ενώ ταυτόχρονα βάζουν τις βάσεις για την ιστιοπλοΐα Ολυμπιακών κατηγοριών.
Με εξαίρεση δυο σκαφών, του Optimist και του 420, όλα τα υπόλοιπα σκάφη που προτείνονται είναι σχεδίασης μετά το 2000. Είναι μοντέρνα, γρήγορά, συναρπαστικά και βοηθούν στην επίτευξη όλων των παραπάνω. Ας δούμε όμως παραδείγματα χειροπιαστά σε σχέση με τους στόχους μας:
Για να αγαπήσει ένα παιδί την ιστιοπλοΐα, χρειάζεται marketing. Ευτυχώς για εμάς, τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι πολύ πιο επιρρεπή σε απλές «marketing» ενέργειες. Όλα τα προτεινόμενα σκάφη, με εξαίρεση το Optimist και το 420, έχουν «χαρούμενα» πανάκια, με φωτεινά χρώματα, και εντυπωσιακή σχεδίαση. Και τα ίδια τα σκάφη έχουν εντυπωσιακά αυτοκόλλητα και πολλές φορές χρώματα. Σε προκαλούν να πας να παίξεις μαζί του. Και σε αυτό το επίπεδο; Είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε.
Για να μην φοβάται το παιδί το καινούριο του παιχνίδι, πρέπει αφενός να είναι ασφαλές και αφετέρου να του την εμπνέει την αίσθηση αυτή, σε κάθε του επαφή. Όσο άσχημο καιρό και να έχει. Αν κανείς δει τα data sheets των προτεινόμενων σκαφών στον ιστότοπο της ISAF σε όλα αναφέρονται κάποια «safety features». Εξαίρεση αποτελούν τα Optimist και 420.
Αυτό δεν σημαίνει κατ ανάγκη ότι δεν είναι ασφαλή τα σκάφη αυτά. Καλύτερα μεταφράζεται στο ότι δεν έχουν τα στοιχεία αυτά που δημιουργούν στους επιβαίνοντες την αίσθηση της ασφάλειας και της σιγουριάς. Για παράδειγμα τα περισσότερα δεν γυρίζουν ανάποδα σε περίπτωση τούμπας. Έχουν την μάτσα σε μεγάλο ύψος ώστε να μη χτυπάει από λάθος ο μαθητής.
Το να μάθει κανείς σωστή ιστιοπλοΐα, κανείς θα έλεγε ότι έχει σχέση με τον όμιλο ή με τον εκπαιδευτή. Όμως και ο εξοπλισμός παίζει τον ρόλο του. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν μπορούν εύκολα να ξεχωρίσουν τι είναι σημαντικό και βασικό, και επειδή έχουν ακούσει κάποια λεπτομέρεια, την αναπαράγουν ως σημαντική. Πόσα παιδάκια είχαν μια άσχημη ημέρα στο μάθημά τους γιατί παρατήρησαν ότι έλειπε ένα μανταράκι στο πανάκι του Optimist και σκεφτόντουσαν συνέχεια αυτό. Άλλα, μπορεί να έβαζαν ακόμα και τα κλάματα που ο δάσκαλος τους έβαλε σε ένα τέτοιο σκάφος. Σίγουρα λοιπόν ένα σκάφος με τα βασικά επάνω, εύχρηστο, γρήγορο στο αρμάτωμα και χωρίς πολλά εξαρτήματα κάνει το παιδί να συγκεντρώνεται στα βασικά, να τα μαθαίνει και γρήγορα να χαίρεται την βόλτα του στην θάλασσα!
Βασικό όμως στοιχείο για την επιλογή του «εξοπλισμού» είναι το κόστος. Το κόστος κτήσης και συντήρησης. Και σε αυτό, τα μοντέρνα σκάφη που προτείνει η ISAF υπερτερούν. Με εξαίρεση το Optimist και το 420, είναι κατασκευασμένα από υλικά τα οποία δεν σπάνε ποτέ. Τα ανταλλακτικά τους είναι πάρα πολύ οικονομικά ενώ έχουν και ελάχιστα εξαρτήματα έτσι και αλλιώς. Πρακτικά πρόκειται για σκάφη που δεν χρειάζονται συντήρηση και αυτός είναι και ο λόγος που έχουν επιλεγεί και από ξενοδοχεία για επαγγελματική χρήση σε παραλίες. Αποτελούν την ιδανικότερη επιλογή για εκπαιδευτικά σκάφη που ο αρχάριος μπορεί να τα τρακάρει. Παράλληλα, επειδή μπορούν να τα ταξιδέψουν παιδάκια με διαφόρων σωματότυπων και ηλικιών, πρακτικά φιλοξενούν περισσότερο κόσμο, δίνουν μεγαλύτερο εύρος στο «πελατολόγιο» του ομίλου και τελικά? Αυξάνουν το εισόδημά του και την ενασχόληση με την ιστιοπλοΐα σε αυτόν!
Για το αρχείο, στα προτεινόμενα σκάφη, είναι 9 σκάφη της Topper, 5 σκάφη της RS και το Laser Pico. Παράλληλα, στην αγορά υπάρχουν και άλλα σκάφη που ενσωματώνουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά όπως είναι το Laser Bug ή το Open Bic.
Στο εξωτερικό, χρόνια τώρα χρησιμοποιούν αυτά τα σκάφη για το πρώτο αυτό επίπεδο και έχουν καταφέρει μεγάλη ενασχόληση με μικρό κόστος.
Στην Ελλάδα; Χρησιμοποιούμε το Optimist και το 420...
Επιπλέον πληροφορίες
ISAF learn to sail boats Data Sheets: http://www.sailing.org/training/nlstp/learn_to_sail.php
Topper: https://www.toppersailboats.com/
Laser: http://www.laserperformance.com/
Open Bic: http://www.openbic.com/
